Μεγαλωμένη στην Αθήνα, σε μια οικογένεια που χρησιμοποιούσε ανέκαθεν τα βότανα για θεραπευτικούς αλλά και αισθητικούς σκοπούς, η δικηγόρος Αγγελική Δράκου, αναζήτησε μια δεύτερη επιχειρηματική ευκαιρία μέσω της σχετικής χρηματοδοτικής δράσης, αποφασίζοντας να αφοσιωθεί στην επεξεργασία τους, στην ακριτική Θράκη. 

“Όταν ξεκίνησα τη νέα μου ενασχόληση ήταν σαν να βρέθηκα σε μια παιδική χαρά, όπου μπορούσα να “παίζω” και να δημιουργώ ελεύθερα. Έκανα όλα όσα δεν επιτρεπόταν να κάνω ως δικηγόρος. Τώρα μπορώ να πω ότι έχω ισορροπήσει και είμαι η πραγματική Αγγελική.”

Η επιχείρηση της, Grizo & Prasino, την οποία λειτουργεί με συνοδοιπόρο το σύζυγό της Κώστα Παπάζογλου, φιλοδοξεί να επανασυστήσει τα ελληνικά βότανα στο ευρύ κοινό με μια σύγχρονη, φρέσκια και ευχάριστη προσέγγιση. 

“Η επιχείρηση ονομάστηκε έτσι από το χωράφι που το χειμώνα είναι γκρίζο και το καλοκαίρι πράσινο, από την Ελλάδα που έχει πολύ ωραίο φυσικό περιβάλλον, αλλά είναι δύσκολο να επιχειρήσεις σε αυτήν και από εμένα και τον Κώστα που είμαστε ζευγάρι και έχουμε και τις γκρίζες και τις πράσινες μέρες μας. Τέλος, επειδή είμαστε μια επιχείρηση που δεν είναι τέλεια, αλλά έχει και τα γκρίζα της κομμάτια, τα οποία αναγνωρίζουμε και παραδεχόμαστε, γι’ αυτό και μπορούμε να εξελιχθούμε. Κυρίως όμως το όνομα αντικατοπτρίζει το όραμα μας να χρησιμοποιούν οι άνθρωποι τα βότανα όχι μόνο στις γκρίζες στιγμές τους για να νιώσουν καλύτερα, αλλά και στο τραπέζι της γιορτής.”  

Κάθε βήμα της επιχείρησης είναι πλέον σχολαστικά σχεδιασμένο, καθώς η ίδια όντας λάτρης της συνεχούς εκπαίδευσης, παρακολουθεί και ενημερώνεται για όλες τις εξελίξεις.

Η αρχή, ωστόσο δεν ήταν το ίδιο εύκολη. 

Όπως κάθε επιχειρηματίας της Θράκης, η Αγγελική βρέθηκε γρήγορα αντιμέτωπη με την πρόκληση της τοποθεσίας και της απόστασης από τα αστικά κέντρα της χώρας μας.

Χαρακτηριστικά αναφέρει, “Νιώθουμε ότι είμαστε απομακρυσμένοι, με ελλειπή σύνδεση με την υπόλοιπη χώρα και κυρίως με την πρωτεύουσα. Αυτό μας κόστισε πελάτες στην αρχή και γι αυτό αναγκαστήκαμε να γίνουμε περισσότερο εφευρετικοί σαν επιχειρηματίες, δημιουργώντας διαφορετικά κανάλια επικοινωνίας και χώρους αποθήκευσης για να λύσουμε κάτι που θεωρείται ήδη κεκτημένο για τις επιχειρήσεις σε άλλες περιοχές της Ελλάδας“.

Έπειτα υπήρχε και η δυσκολία της έλλειψης τεχνογνωσίας στο συγκεκριμένο αντικείμενο. Μέχρι τότε, η ενασχόληση με τα βότανα στην χώρα μας αφορούσε την μονοκαλλιέργεια αρωματικών φυτών σε μεγάλες εκτάσεις, τα οποία στη συνέχεια μαζεύονται με μηχανήματα και μεταφέρονται για επεξεργασία σε κάποιο τριβείο. Η Αγγελική και ο σύζυγος της, συλλέγουν τα βότανα με το χέρι και πρωτοπορούν προσφέροντας ολόκληρα τα τα φυτικά μέρη των βοτάνων τους. Φύλλα, άνθη ή ρίζες, συγκεντρώνονται προς όφελος της γεύσης, του αρώματος και της ουσίας των βοτάνων μας που θα υποβαθμίζονταν στο δρόμο της επεξεργασίας. Αυτό αναγκάστηκαν να μάθουν με το δύσκολο τρόπο. 

“Την τεχνογνωσία την αποκτήσαμε με πειραματισμό και λάθη και ξοδέψαμε περισσότερα από 50.000€ μέχρι να μάθουμε τα απαραίτητα”.

Άξιζε όμως η προσπάθεια, γιατί τα βότανα που φέρουν την υπογραφή της επιχείρησης διατηρούν έντονα τα αρώματα και τις γεύσεις, αλλά και όλες τις ιδιότητες τους που στα αντίστοιχα τριμμένα προϊόντα, έχουν σχεδόν εκλείψει. Σε αυτό βοηθάει και η αρκετά παρθένα περιοχή της Ροδόπης στην οποία καλλιεργούνται. Και κάπως έτσι η Grizo & Prasino έχει αποκτήσει τη δική της μοναδική ταυτότητα.

Στο να γεννηθεί η επιχείρηση και να φτάσει στη σημερινή της εικόνα, συνετέλεσαν πολλά πράγματα. Ένα από αυτά σίγουρα είναι το ανήσυχο πνεύμα της Αγγελικής που συνεχώς αναζητά νέες προκλήσεις, γνώσεις και ευκαιρίες. Εκπαιδευτικά προγράμματα, μεταπτυχιακές σπουδές, διαγωνισμοί, αλλά και χρηματοδοτικές δράσεις είναι κάποια μόνο από τα εργαλεία που έχει αξιοποιήσει μέχρι σήμερα και σίγουρα θα ακολουθήσουν και άλλα.

Κάπως έτσι ήρθε στη ζωή της και η ena Σύμβουλοι Ανάπτυξης. 

“Την ena τη γνωρίσαμε από σύσταση. Ήρθα σε επαφή με τους ανθρώπους της και γρήγορα αισθάνθηκα πως μιλούσαμε την ίδια γλώσσα. Από την αρχή μου φάνηκε πως υπήρχε η κατάλληλη ομάδα με την απαραίτητη εξειδίκευση για να με βοηθήσει”.

Η Αγγελική υλοποιεί με την υποστήριξη της Λιάνας Κάβουρα, Συμβούλου Ανάπτυξης και της Συντονίστριας Συμβουλευτικών Υπηρεσιών του Τομέα Ανταγωνιστικότητας και Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων, Εύης Βοϊβατοπούλου, το Πρόγραμμα Δεύτερης Επιχειρηματικής Ευκαιρίας της ΔΥΠΑ, το οποίο δίνει τη δυνατότητα σε νέες μικρές επιχειρήσεις, όπως το Grizo & Prasino, να αναπτυχθούν καλύπτοντας στο ξεκίνημά τους τα λειτουργικά τους έξοδα. 

“Αξιοποίησα το πρόγραμμα της δεύτερης επιχειρηματικής ευκαιρίας και με βοήθησε πολύ, γιατί στην αρχή όταν κάνεις όλα αυτά τα λάθη χρειάζεσαι μια ρευστότητα για να έχεις την πολυτέλεια να τα διορθώσεις. Επίσης σε μας βοήθησε πάρα πολύ που αναγκαστήκαμε να φτιάξουμε ένα πλάνο και να βάλουμε νούμερα πριν ξεκινήσουμε το εγχείρημα μας. Το πρόγραμμα μας “ανάγκαζε” να κρατάμε μία τάξη και μία συνέπεια που για μένα είναι κάτι πολύ σημαντικό.” 

Χάρη στο εμφιαλωτήριο που στήθηκε μέσω του προγράμματος, η Αγγελική και ο Κώστας είναι οι πρώτοι και προς το παρόν οι μόνοι που φτιάχνουν παγωμένα βοτανικά ροφήματα, αποκλειστικά από 100% ελληνικά βότανα, χωρίς γλυκαντικές ουσίες, με μηδέν θερμίδες. Μια σειρά προϊόντων για την οποία δηλώνουν, ιδιαίτερα περήφανοι. “Ανοίγεις το μπουκάλι και μυρίζει εξοχή, Ελλάδα,  Μεσόγειο, χωριό, γιαγιά..”, μοιράζεται μαζί μας η Αγγελική. 

Οι ίδιοι βλέπουν τη δυναμική επανατοποθέτηση των βοτάνων στην καθημερινή διατροφή μας ως μια "σταυροφορία". Κι αυτό γιατί σύμφωνα με επιστημονικές έρευνες, έχει αρχίσει να συμβαίνει μια ισοπέδωση στη γευστική παλέτα μας, καθώς περιορίζονται οι μη αποδεκτές γεύσεις πικρό, ξινό κ.τ.λ. και η γεύση στα επεξεργασμένα τρόφιμα, τίνει να είναι ίδια, οικεία και επίπεδη. Αυτό περιορίζει τις τροφές που αντέχουμε και ανεχόμαστε να τρώμε. Επιστημονικά αποδεδειγμένο είναι επίσης ότι μια λύση για να καθαρίσει η γευστική παλέτα μας και να επαναφέρουμε στη διατροφή μας τις τροφές που χρειαζόμαστε με σκοπό να παραμείνουμε υγιείς και γεμάτοι ενέργεια, είναι η κατανάλωση βοτάνων. 

“Πρέπει να αρχίσουμε να πίνουμε βότανα και ο δικός μας, νομίζω, είναι ο πιο μοντέρνος τρόπος που προσφέρεται αυτή τη στιγμή.”

Στο πλαίσιο αυτής της φιλοσοφίας και της δίψας για περισσότερη ανάπτυξη, η Αγγελική συμμετείχε στην δράση Empowering Women in Agrifood (EWA) - Γυναίκες στην Αγροδιατροφή από το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Ανάπτυξης στην Αγροδιατροφή (EIT Food), από το οποίο κατάφερε να βραβευτεί για την πρόταση της, Veggie Cuppa. 

“Ήταν μια ωραία εμπειρία στο σύνολο της. Μετά την ολοκλήρωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας, το επίπεδο του διαγωνιστικού κομματιού ήταν υψηλό, κάτι που μας ένωσε σαν ομάδα με τις υπόλοιπες γυναίκες συμμετέχουσες. Έχουν προκύψει συνεργασίες και φιλίες που είναι πολύ χρήσιμες και συνεχίζουμε να στηρίζουμε σε μεγάλο βαθμό η μία την άλλη μέχρι και σήμερα.”

Θυμάται με ιδιαίτερη περηφάνεια τη στιγμή της διάκρισης της στο EWA, όπου είχε την ευκαιρία για πρώτη φορά να παρουσιάσει την 6μελη πλέον ομάδα πίσω από το Grizo & Prasino. Το project Veggie Cuppa, που απέσπασε το 2ο βραβείο, αφορά την παραγωγή έτοιμων μιγμάτων λαχανικών και βοτάνων, προϊόντων αναγεννητικής γεωργίας, τα οποία μπορούν να καταναλωθούν ως ρόφημα ή ως ζωμός και είναι πλούσια σε μέταλλα, βιταμίνες και ιχνοστοιχεία. 

“Τα χρήματα από το EWA τα αξιοποιήσαμε για να κάνουμε ένα επόμενο σημαντικό βήμα για την εξωστρέφεια μας. Έχουμε ετοιμάσει μία νέα δίγλωσση συσκευασία για τα προϊόντα μας, η οποία θα κυκλοφορήσει το Σεπτέμβρη.”

Γενικά η σχέση της επιχείρησης με τα χρηματοδοτικά προγράμματα έχει θετικό πρόσημο και η Αγγελική δηλώνει έτοιμη να αξιοποιήσει το επόμενο τέτοιο εργαλείο, όταν εμφανιστεί η κατάλληλη ευκαιρία. 

“Αφού πρώτα συμβουλευτώ εσάς”, μας λέει χαριτολογώντας. “Μου δίνετε την ασφάλεια ότι για οποιαδήποτε χρηματοδοτική δράση με ενδιαφέρει υπάρχουν καταρτισμένοι άνθρωποι στους οποίους μπορώ να απευθυνθώ. Μέσα από την πρώτη μας συνεργασία, έμαθα πως μπορώ να σας εμπιστεύομαι απόλυτα για αυτό”. 

Υπάρχουν όμως περισσότερα μελλοντικά σχέδια για την Grizo & Prasino. Η επιχείρηση έχει ήδη ξεκινήσει να προσφέρει private label εμφιαλωμένα κρύα ροφήματα και έχει ήδη συνεργασία με τοπικές επιχειρήσεις, για τις οποίες δημιούργησε ξεχωριστούς κωδικούς.

Στρατηγική απόφαση παραμένει το να βρίσκoνται τα προϊόντα της σε μεμονωμένα μικρά σημεία στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Η Αγγελική μάλιστα, έχοντας μόλις τελειώσει ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα για εξαγωγές, έχει αποφασίσει ότι μέχρι το 2025, επιθυμεί το 50% του τζίρου της να προέρχεται από το εξωτερικό. Παράλληλα όμως, το Grizo & Prasino θέλει να εδραιωθεί περισσότερο και στην τοπική αγορά. 

“Θεωρούμε πολύ σημαντική τη σχέση μας με τον τόπο. Πάντα αναφέρουμε από πού προέρχονται τα προϊόντα μας και θέλουμε να εντάξουμε δυναμικά τη Θράκη στις αγορές στις οποίες απευθυνόμαστε.”  

Αποδεικνύοντας την αγάπη της για την πόλη στην οποία ζει τα τελευταία 14 χρόνια, η Αγγελική έχει δημιουργήσει μια συνταγή για ένα 100% Κομοτηναίικο πιάτο με βότανα. Τον τραχανά με φασκόμηλο και γίδινο τυρί από την Κομοτηνή, το οποίο φιλοδοξεί να κάνει γνωστό ευρέως. Άλλωστε όπως η ίδια δηλώνει μπορεί να ξεκίνησε να συνδέεται με τα βότανα για θεραπευτικούς κυρίως λόγους, αλλά κατέληξε σε αυτά για τη γεύση και το τεράστιο κομμάτι γαστρονομικής κληρονομιάς που κουβαλάνε, κάτι που την ενδιαφέρει πολύ να αναδείξει.

Επίσης στην ίδια κατεύθυνση, έχει προχωρήσει και στην ενασχόληση με την προετοιμασία εταιρικών δώρων αποκλειστικά με προϊόντα της Θράκης. 

“Αναλαμβάνουμε τη σύνθεση εταιρικών δώρων με θρακιώτικο χαρακτήρα. Είναι ένα κομμάτι που μας ενδιαφέρει πολύ και αξίζει να αναπτυχθεί σε αυτή την περιοχή με τον γαστρονομικό πλούτο, τα εξαιρετικά προϊόντα και τους πολλούς και καλούς παραγωγούς.”

Οι άνθρωποι του Grizo & Prasino με μεράκι και ζήλο έχουν προετοιμάσει στο παρελθόν advent calendar αποκλειστικά με θρακιώτικα προϊόντα, αλλά και ένα κουτί δώρων σε συνεργασία με τους πληγέντες από τις καταστροφικές πυρκαγιές παραγωγούς του Έβρου.

Τα προϊόντα του Grizo & Prasino διατίθενται στο e-shop της επιχείρησης, καθώς επίσης και σε ένα επιλεγμένο δίκτυο καταστημάτων. Τα εμφιαλωμένα βοτανικά ροφήματα μπορεί να τα δοκιμάσει κάποιος σε καταστήματα εστίασης ανα την Ελλάδα, ενώ τα αποξηραμένα βότανα μπορεί να τα προμηθευτεί σε καταστήματα βιολογικών και εποχιακών ειδών, concept stores, μανάβικα υγιεινής διατροφής και φαρμακεία.  

“Το πιο απροσδόκητο μάθημα από την καλλιέργεια βιολογικών βοτάνων είναι πως θα έπρεπε οι άνθρωποι να ακολουθούν το ρυθμό της φύσης, κάτι που παραβιάζει σε μεγάλο βαθμό ο δυτικός τρόπος ζωής. Θα έπρεπε όπως η φύση να γνωρίζουμε πότε να ρίχνουμε ρυθμό και πότε να αυξάνουμε την έντασημας. Πώς να κρατάμε και να αποθηκεύουμε ενέργεια και πού να τη διοχετεύουμε ώστε να μεγαλώσουμε όσο περισσότερο γίνεται, να ανθίσουμε και να κάνουμε τον κύκλο μας χωρίς να τον παραβιάζουμε. Το να παρακολουθείς τι κάνει ένα μικρό φυτό προκειμένου να αναπτυχθεί, όλη τη φροντίδα αλλά και την αυτοφροντίδα που απαιτεί, αυτό ήταν για μένα το μεγαλύτερο μάθημα. Και ήταν όντως απροσδόκητο. Δεν το περίμενα ότι θα μου άλλαζε τον τρόπο που βλέπω τα πράγματα.” 

Στην 31η Business Story συμμετείχαν από την ομάδα Marketing της ena Σύμβουλοι Ανάπτυξης οι Χρήστος Πιτιακούδης και Σοφία Αργυριάδου.

Ευχαριστούμε την Αγγελική Δράκου και την Grizo & Prasino για τη φιλοξενία, την όμορφη συζήτηση και την έμπνευση.