Μεγαλώνοντας κάποιος μέσα σε μια αγροτική οικογένεια,  έχει δύο βασικές επιλογές.  Είτε να αγαπήσει τον αγροτικό τρόπο ζωής και να επιλέξει να συνεχίσει την παράδοση, είτε να αναζητήσει έναν εντελώς διαφορετικό δρόμο. Ο Μιχάλης Κυριακίδης επέλεξε συνειδητά να ακολουθήσει τα βήματα του πατέρα του στην κτηνοτροφία, μετατρέποντας ένα κομμάτι του οικογενειακού παρελθόντος σε ευκαιρία και δέσμευση για το μέλλον του.

Στο πλαίσιο της δημιουργίας του 26ου Business Story, επισκεφτήκαμε την κτηνοτροφική του μονάδα και συνομιλήσαμε μαζί του για το το χθες, το σήμερα και το αύριο της επιχείρησης του, τη βράβευση του ως ¨Κτηνοτρόφου της Χρονιάς” στα περασμένα βραβεία “Αγρότης της Χρονιάς 2023”, αλλά και τη συνεργασία του με την ena Σύμβουλοι Ανάπτυξης. 

Ποιο είναι το αντικείμενο της επιχείρησης σου;

Η επιχείρηση μου είναι μια κτηνοτροφική μονάδα εκτροφής γαλακτοπαραγωγικών προβάτων και παραγωγής πρόβειου γάλακτος. Αυτή τη στιγμή η μονάδα μας φιλοξενεί 1000 ζώα και εγώ ασχολούμαι κυρίως με τη διαχείριση όλου του κοπαδιού, τις καθημερινές εργασίες και τη διατροφή τους.   

Θέλουμε να μας πεις λίγα λόγια για το ξεκίνημα της επιχείρησης σου και πώς αποφάσισες να ασχοληθείς με τον τόσο απαιτητικό τομέα της κτηνοτροφίας;

Προϋπήρχε η οικογενειακή επιχείρηση, την οποία ξεκίνησε ο πατέρας μου αρχικά με μοσχάρια κρεατοπαραγωγής και στην πορεία προστέθηκαν και μερικά πρόβατα. Αφού λοιπόν απέκτησα το πτυχίο μου ως Τεχνολόγος Γεωπόνος με ειδικότητα στη ζωική παραγωγή το 2015, είπα να ασχοληθώ και εγώ λίγο πιο ενεργά με την επιχείρηση. Έτσι αύξησα αρχικά τον αριθμό των ζώων (πλέον ασχολούμαστε αποκλειστικά με τα πρόβατα) και ταυτόχρονα φρόντισα να εκσυγχρονίσω τη μονάδα, ώστε και η καθημερινότητα μας να γίνει πιο εύκολη. 

Πώς είναι μια τυπική μέρα σου στην δουλειά; 

Μια τυπική μέρα στη δουλειά περιλαμβάνει πολλές ώρες εργασίας, χωρίς συγκεκριμένο ωράριο. Ακριβώς για αυτόν τον λόγο από την αρχή έστρεψα την προσπάθεια μου στον εκσυγχρονισμό της μονάδας και όλων των διαδικασιών, ώστε να κερδίσω χρόνο. Το ωράριο είναι συνήθως από τις 5 το πρωί έως τις 9 το βράδυ με λίγες ώρες κενό ενδιάμεσα, 365 ημέρες τον χρόνο. Τις περισσότερες ώρες της ημέρας ασχολούμαι με τη διαδικασία παραγωγής γάλακτος (άρμεγμα). Αυτή την περίοδο βρισκόμαστε στην αρχή της γαλακτοπαραγωγής των ζώων και το άρμεγμα των ζώων γίνεται 3 φορές την ημέρα (πρωί - μεσημέρι - βράδυ). Μετά από 2-3 μήνες, θα περιοριστεί σε δύο φορές την ημέρα (πρωί - βράδυ).  Σε κάθε περίπτωση, η διαδικασία αυτή διαρκεί συνολικά περίπου 4-5 ώρες την ημέρα.

Ποιές ήταν οι αρχικές προκλήσεις που αντιμετώπισες όταν ξεκίνησες μετά την αποφοίτηση σου;

Υπάρχουν δυσκολίες φυσικά. Μία μόνο από αυτές είναι το ωράριο που έχω ήδη αναφέρει. 

Αλλά εγώ προσωπικά, θα ήθελα να σταθώ σε άλλου είδους προκλήσεις. Ως πρώτη πρόκληση, θα έβλεπα την προσπάθεια να κάνω όσο το δυνατόν πιο σύγχρονη τη μονάδα μου. Ήταν ο πρώτος στόχος που έθεσα όταν ξεκίνησα και σήμερα, με τη βοήθεια της τεχνολογίας, έχουμε καταφέρει αρκετά πράγματα. Για παράδειγμα,η διαδικασία του αρμέγματος διαρκεί το μισό χρόνο από ότι παλιότερα.

Μια επόμενη πρόκληση ήταν να βελτιώσω τις επιδόσεις των ζώων μου, μια διαδικασία που διαρκώς εξελίσσεται. Από την στιγμή που τοποθέτησα το τελευταίας τεχνολογίας αρμεκτήριο, μπορώ να γαλακτομετρώ καθημερινά και με ακρίβεια τα ζώα και να κρατάω όλα τα δεδομένα τους. Με αυτό τον τρόπο, ευελπιστώ σιγά σιγά να μπορώ να ξεχωρίσω τα παραγωγικά μικρά από τις υψηλές επιδόσεις που κάνει μια μάνα και να βελτιώνω γενετικά τα υπόλοιπα ζώα.

Πλέον, συλλέγω όλο το ιστορικό των ζώων μου (ασθένειες, γέννες παραγωγικών ζώων, παραγωγή γάλακτος, εμβολιασμούς) και έχω μια ολοκληρωμένη πληροφόρηση για κάθε από αυτά ξεχωριστά. Αυτό γίνεται καταχωρώντας κάθε ζώο με ένα μοναδικό ID σε μια ειδική εφαρμογή και καταγράφοντας εκεί οτιδήποτε το αφορά. Ταυτόχρονα, οι αναφορές που παράγονται, με βοηθούν στο να προλαμβάνω πολλές φορές και ασθένειες των ζώων.

Σε σχέση με αυτά που έβλεπες στην οικογενειακή επιχείρηση πριν πας στην σχολή, και αυτά που διδάχτηκες εκεί, έχουν γίνει βήματα στην εκπαίδευση προς την εξέλιξη μιας κτηνοτροφικής επιχείρησης;

Ναι, αλλά πιο πολύ στο διατροφικό κομμάτι. Όταν ξεκίνησα, σκέφτηκα αρχικά επειδή ο πατέρας μου διαχειριζόταν τη μονάδα πολύ διαφορετικά, να μην αλλάξω ριζικά την διαδικασία όπως την διδάχτηκα στα βιβλία, γιατί δεν φαινόταν να έχει καμία σχέση με την έως τότε πρακτική. Έτσι λοιπόν δημιούργησα ένα πειραματικό γκρουπ 50 ζώων, το οποίο το διαχειρίστηκα με τον τρόπο που έμαθα στο πανεπιστήμιο για να δω την διαφορά σε σχέση με τα υπόλοιπα ζώα. 

Αυτό με βοήθησε στο να συνεχίσω να κάνω έρευνα, να αναζητώ καλύτερης ποιότητας δίαιτες και τροφές, οι οποίες να είναι ταυτόχρονα και πιο οικονομικές. Άρα λοιπόν το πανεπιστήμιο με βοήθησε στο να βελτιώσω την διατροφή των ζώων, κάτι που στην πραγματικότητα είναι και η βάση της ζωικής παραγωγής. 

Σε σχέση λοιπόν με την παραδοσιακή διαχείριση από τον πατέρα σου, τι θα έλεγες ότι έφερε η νέα γενιά στην επιχείρηση; 

Επιγραμματικά, θα έλεγα ότι με τις ενέργειες μου μέχρι σήμερα έχω καταφέρει: 

• Εξοικονόμηση χρόνου και ανθρώπινων πόρων, με την αξιοποίηση του αρμεκτηρίου τελευταίας τεχνολογίας, αντιμετωπίζοντας παράλληλα το θέμα της έλλειψης προσωπικού 

• Επιπλέον εξοικονόμηση χρόνου και προσπάθειας με την εκσυγχρονισμένη διαδικασία ταΐσματος με χρήση τρακτέρ (από 2-3 ώρες παλιότερα, μας παίρνει πλέον μόνο 10 λεπτά)

• Ολοκληρωμένη παρακολούθηση των ζώων και δυνατότητα γενετικής βελτίωσης τους

• Βελτιωμένη διατροφή των ζώων με αποτέλεσμα μεγαλύτερη παραγωγή, αλλά και υψηλότερη ποιότητα στο γάλα

Πόσο εύκολη ήταν αυτή η μετάβαση από τον παλιό τρόπο διαχείρισης του πατέρα στον νέο; 

Ο πατέρας μου ήταν πολύ υποστηρικτικός, μου έδωσε τη δυνατότητα μέσα από τα δοκιμαστικά γκρουπ ζώων που δημιούργησα και διαχειρίστηκα με το δικό μου τρόπο, να αποδείξω ότι η αλλαγή που προτείνω είναι προς όφελος της παραγωγής και έτσι προχωρήσαμε στην επόμενη μέρα της επιχείρησης μας. 

Όλη αυτή τη νέα τεχνολογία και τις καινοτομίες που εισάγει η νέα γενιά στον κτηνοτροφικό τομέα που μπορεί να τις βρει κανείς; 

Εγώ ψάχνω όλες τις πληροφορίες και τις νέες τάσεις στο διαδίκτυο, κυρίως σε ιστότοπους από το εξωτερικό. Οι κορυφαίες χώρες αυτή τη στιγμή στην προβατοτροφία είναι η Γαλλία, η Ισπανία και η Γερμανία. Πιστεύω όμως πως και η Ελλάδα δεν υστερεί σε κάτι, μπορούμε να προχωρήσουμε σημαντικά και να εξελιχθούμε και εμείς. Πιστεύω πως μπορούμε να βγάλουμε την προβατοτροφία από την άσχημη κατάσταση στην οποία βρίσκεται, κάτι που έχει ήδη συμβεί στη χώρα μας, άλλωστε, με την αγελαδοτροφία που σήμερα βρίσκεται σε πολύ καλό στάδιο. 

Από ότι αντιλαμβανόμαστε σε ενδιαφέρει σαν άνθρωπο η έρευνα και η καινοτομία.  Συμμετέχεις ή θα σκεφτόσουν να ενταχθείς σε κάποιο ερευνητικό πρόγραμμα; 

Έχω ήδη μια συνεργασία με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, στο πλαίσιο μιας διδακτορικής διατριβής. Η εργασία αφορά την τεχνητή σπερματέγχυση για την φυλή προβάτων Lacaune που έχω στη μονάδα μου. Στο πλαίσιο της έρευνας,  θα προμηθεύσουν στη μονάδα μου καλύτερης ποιότητας σπέρμα, το οποίο θα έχει ως αποτέλεσμα να αποκτήσω περισσότερο παραγωγικά ζώα σε πιο σύντομο χρόνο. Ο στόχος είναι να πετύχουμε τα 500 κιλά γάλακτος ανά ζώο σε δύο χρόνια.

Ποιά είναι η συμβουλή που θα έδινες σε άλλους νέους ανθρώπους σαν και εσένα που σκέφτονται να εισέλθουν στον τομέα αυτό;

Κυρίως να αγαπούν αυτό που κάνουν. Και να αγαπούν και τα ζώα φυσικά. Επίσης, να προσπαθήσουν να εξασφαλίσουν από την αρχή στην επιχείρηση τους όλα τα σύγχρονα μέσα για να γίνει λιγότερο κοπιαστική και πιο αποδοτική η καθημερινότητα τους. 

Για κάτι τέτοιο βέβαια χρειάζεται και το ανάλογο κεφάλαιο και υπάρχουν πολλά προγράμματα στα οποία μπορείς να συμμετέχεις σαν νέος με έως και 70% επιδότηση. 

Πολλοί νέοι άνθρωποι με τους οποίους μιλάω, ψάχνουν να ξεκινήσουν μια νέα δραστηριότητα και καταλήγουν να ανοίγουν καφετέριες πιστεύοντας πως είναι εγγυημένο το κέρδος. Στην πραγματικότητα όμως, αν έχεις ένα ικανό κεφάλαιο για να ξεκινήσεις κάτι μικρό, θα μπορούσες να το επενδύσεις στον κτηνοτροφικό τομέα. Ξεκινώντας με 100-200 παραγωγικά ζώα και σύγχρονα μηχανήματα, μπορείς να βγάλεις κέρδος και σταδιακά, γιατί όχι, να αναπτύξεις παραπάνω την επιχείρηση σου.    

Πρόσφατα βραβεύτηκες ως “Κτηνοτρόφος της Χρονιάς 2023”. Τι φαντάζεσαι ότι μπορεί να οδήγησε στην απόκτηση του συγκεκριμένου βραβείου; 

Το νεαρό της ηλικίας μου σίγουρα πιστεύω ότι έπαιξε μεγάλο ρόλο, καθώς δύσκολα πλέον επιλέγουν οι νέοι να ασχοληθούν με αυτό το κομμάτι. 

Νομίζω όμως είναι περισσότερο η φιλοσοφία που έχω και η τακτική που ακολουθώ. Ό,τι κέρδος βγάζω, από επιλογή το επενδύω και πάλι, ώστε να αναπτύσσεται συνέχεια η επιχείρηση μου. Θέλω να βάλω τις σωστές βάσεις,  ώστε μελλοντικά αυτό που κάνω να μου αποφέρει περισσότερα χρήματα. 

Τι σημασία είχε για σένα η βράβευση αυτή και πως αισθάνθηκες;

Ήταν σίγουρα μια αναγνώριση όλων των κόπων μου και ένα επιπλέον κίνητρο για να ασχοληθώ ακόμη πιο ενεργά με το αντικείμενο μου.

Πώς βοηθούν τα χρηματοδοτικά εργαλεία ανθρώπους σαν κι εσένα και πώς ήταν η συνεργασία σου με την ena Σύμβουλοι Ανάπτυξης;

Όπως ανέφερα και προηγουμένως, είναι πολύ σημαντικά τα χρηματοδοτικά εργαλεία. Βοηθούν τους νέους ανθρώπους και όχι μόνο να ξεκινήσουν και να αναβαθμίσουν τις αγροτικές επιχειρήσεις τους. Έτσι ξεκίνησα κι εγώ, λαμβάνοντας ενίσχυση ως νέος αγρότης, με τη βοήθεια των ανθρώπων της ena Σύμβουλοι Ανάπτυξης. 

Με την ομάδα της ena είχαμε άψογη συνεργασία. Είχα σωστή και γρήγορη ενημέρωση για οτιδήποτε νέο. Δεν αντιμετωπίσαμε κάποιο πρόβλημα, όλα γινόντουσαν ταχύτατα. Ότι πρόγραμμα κάνουμε, το κάνουμε σε συνεργασία με την ena.

Υπάρχουν μελλοντικά σχέδια για την επιχείρηση;

Ναι βέβαια. Ήδη ετοιμαζόμαστε για το επόμενο βήμα. Φτιάξαμε μια μικρή οικοτεχνία και περιμένουμε την πιστοποίηση, έτσι ώστε να αξιοποιήσουμε οι ίδιοι την παραγωγή μας, μεταποιώντας το γάλα μας σε γιαούρτι και τυρί που θα διαθέτουμε με τη δική μας ετικέτα. Οι εγκαταστάσεις είναι ήδη έτοιμες και παραγωγή και συσκευασία θα γίνονται σε αυτές. 

Ένας επόμενος στόχος είναι, εφόσον φτάσει το κοπάδι μου στα χαρακτηριστικά και τις αποδόσεις που θέλω, να μπορώ να προωθώ σε άλλους παραγωγούς βελτιωμένα ζώα-γεννήτορες, για το DNA τους, κάνοντας τεχνητό απογαλακτισμό. Με αυτό τον τρόπο και με τη συνεργασία κτηνοτρόφων από όλη την Ελλάδα, μπορούμε κάποια στιγμή στο μέλλον να φτάσουμε στο σημείο να έχουμε πολλά παραγωγικά ζώα εντός συνόρων και να μη χρειάζεται να εισάγουμε συνέχεια από το εξωτερικό.

Τέλος, σχεδιάζω η επιχείρηση μου να γίνει ενεργειακά αυτόνομη βάζοντας φωτοβολταϊκά στην στέγη.  

Ο Μιχάλης Κυριακίδης έχει σταθερή συνεργασία από το 2016 με το Τμήμα ΟΣΔΕ της εταιρείας μας, με επικεφαλής τη Μαρία Καρατζόγλου, για την εξυπηρέτηση της ετήσιας δήλωσης του. Επίσης, έχει αξιοποιήσει τη δράση “Εγκατάσταση νέων Γεωργών”, του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2020, με την υποστήριξη του Τμήματος Πρωτογενή Τομέα της ena Σύμβουλοι Ανάπτυξης και επικεφαλής το Λάμπρο Εξίογλου.

Τέλος, σε άψογη συνεργασία με το Τμήμα Αναπτυξιακού Νόμου & Ανάπτυξης Επιχειρήσεων της εταιρείας, υλοποιεί επενδυτικό σχέδιο στο πλαίσιο του Αναπτυξιακού Νόμου που αφορά στον εκσυγχρονισμό και την επέκταση της υφιστάμενης μονάδας εκτροφής αιγοπροβάτων, με την ενίσχυση του οποίου προμηθεύτηκε το υπερσύγχρονο αρμεκτήριο 32 θέσεων με σύστημα ηλεκτρονικής γαλακτομέτρησης, τηλεσκοπικό μηχάνημα και ενσιροδιανομέα. 

Στη δημιουργία του 26ου Business Story συμμετείχαν από την ομάδα Marketing της ena Σύμβουλοι Ανάπτυξης οι Χρήστος Πιτιακούδης και Σοφία Αργυριάδου.

Ευχαριστούμε πολύ τον Μιχάλη για τη φιλοξενία και την όμορφη συζήτηση που κάναμε. Αποτελεί πάντοτε μεγάλη χαρά και πηγή έμπνευσης να συναντάμε από κοντά ανθρώπους που βάζοντας όλη την ενέργεια τους σε αυτό που αγαπούν να κάνουν, επιτυγχάνουν καθημερινά μικρά “θαύματα”.  

Διαβάστε την ιστορία της Αγγελικής Γανίδου - βραβευμένης παραγωγού στη "Γυναικεία Επιχειρηματικότητα στην αγροτική παραγωγή"